Uluslararası Hukukçular Birliği, Haziran 2021’in sonundan bu yana Tunus’taki insan hakları durumunu büyük bir endişeyle takip ediyor. Uluslararası Hukukçular Birliği, durumu yakından izlemek için Tunus’a bir ziyaret düzenlemeye çalıştı, ancak sağlık koşulları ve Korona’nın yayılması nedeniyle ziyaret ertelendi. Halihazırda UHUB, devlet yetkilileriyle görüşmek ve zorla kaybetme dosyasını takip etmek ve sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasını görüşmek üzere bir insan hakları heyeti göndermeyi amaçlamaktadır.
31 Aralık 2021 Cuma sabahı, sivil adamlar eski Adalet Bakanı ve Parlamento Üyesi Noureddine Al-Buhairi ve eşi hukukçu Saeeda Al-Akrimi’nin arabasını durdurdular ve onu arabalarına binmeye zorladılar. Resmi bir kuruma bağlı olduklarını kanıtlayan herhangi bir izin belgesi veya kimlik göstermeden onlarla gitmeye direnmesine rağmen binmek zorunda kaldı. Bu tutuklama, kimilerinin benzetmesiyle bir adam kaçırma operasyonudur.
Al-Buhairi’nin eşi Avukat Al-Akrimi, daha sonra kendisinin ve kocasının sözlü şiddete ve fiziksel tacize maruz kaldığını ve telefonlarına el konulduğunu ifade etti. Al-Buhairi bilinmeyen bir yere götürüldü ve İçişleri Bakanlığı tutuklanmasına ilişkin herhangi bir açıklama yapmadı.
Büyük bir protesto kampanyasının ardından, “Ulusal İşkenceyi Önleme Otoritesi” ve “Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği”nden bir ekip, Tunus’un kuzeyindeki Bizerte Valiliği’ndeki bir hastanede El-Behairi’yi ziyaret edebildi. Sağlık durumu açlık grevine girmesiyle kötüleşen El-Behairi; ağır güvenlik koruması altında orada tutulmaktadır.
Aynı gün ve benzer koşullarda İçişleri Bakanlığı’nda çalışan Fathi Al-Baldi tutuklandı. Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı, kimliklerini belirtmeden ve gözaltı yerlerini açıklamadan iki kişinin daha tutuklandığını duyurdu.
Uluslararası Hukukçular Birliği, Tunus Cumhuriyeti yetkililerine, Tunus uluslararası toplumu tarafından imzalanan uluslararası yükümlülükleri hatırlatmakta ve hiç kimsenin Tunus tarafından imzalanan uluslararası anlaşmalara göre zorla kaybetmeye veya bilinmeyen bir yerde gözaltına alınmaması gerektiğini hatırlatmaktadır. İç siyasetteki istikrarsızlık da dahil olmak üzere herhangi bir istisnai durumun ileri sürülmesine izin vermemektedir.
‘Zorla kaybetme’, devlet görevlilerinin ya da devletin yetkilendirmesi, desteği veya göz yummasıyla hareket eden kişilerin ya da kişi gruplarının gözaltına alma, tutuklama, kaçırma ya da diğer herhangi bir biçimde .zgürlükten yoksun bırakması ve bu durumdaki bir kimseyi, özgürlükten yoksun bırakmayı kabul etmenin reddedilmesi veya kaybedilen kişinin akıbetinin ya da nerede gizlenmesiyle, hukukun koruması dışına çıkarması durumunu ifade ettiğini açıklamak isteriz. Ayrıca, herhangi bir makam tarafından verilen hiçbir emir veya talimat, zorla kaybetme suçunu haklı çıkarmak için kullanılamaz.
UHUB, Tunus yetkililerini uluslararası yükümlülüklerine saygı duymaya ve özellikle El-Beheiri’nin sağlık durumunun kötüleşmesi ve tıbbi bakım ihtiyacı göz önüne alındığında, El-Behairi ve El-Baladi’yi derhal serbest bırakmaya çağırıyor. Ayrıca, tutukluların haysiyet ve haklarının korunması ve adli makamların olaydan habersiz olduğu teyit edildiğinden, bu olaylarla ilgili soruşturma açılması çağrısında bulunuyor.
Kaçırılma/tutuklama olayı şahitlerinden ifade alınması ve mağdurların kaçırılmalarına yol açan bilgilere erişim hakları da dahil olmak üzere, kaybolma koşulları hakkındaki gerçeği bilmelerini sağlamak ve itibarlarını iade etmek büyük önem arz etmektedir.
Son olarak, UHUB, Tunus’a, insan haklarına ve temel özgürlüklere saygıyı pratik ve etkili bir şekilde teşvik etme yükümlülüğünü getiren Birleşmiş Milletler Şartı kapsamındaki uluslararası yükümlülüklerini hatırlatmaktadır. Ayrıca, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesini ve Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmeleri ve tabii ki Tüm Kişilerin Zorla Kaybedilmeden Korunmasına Dair Bildirge dahil tüm diğer ilgili sözleşmeleri hatırlatmaktadır.
Necati CEYLAN
Avukat
UHUB Genel Sekreteri
